ચિત્રકુટમાં આવેલ એશીયાની સૌથી મોટી હોસ્પિટલના ટ્રસ્ટી ડો. બી.કે. જૈનને ભારત સરકાર દ્વારા પદ્મશ્રી એવોર્ડ સન્માનિત કરાયા કરાયા છે. અંધત્વ નિર્મૂળન ક્ષેત્રે 50 વર્ષોની અવિરત સેવા માટે તેમને આ સન્માન મળ્યું છે. ડો. બી.કે. જૈને જણાવ્યું હતું કે, આ સન્માન માનવ ધર્મના મહાન પ્રણેતા સદગુરૂદેવ શ્રી રણછોડદાસજી મહારાજની પ્રેરણા અને આશીર્વાદથી મેળવ્યું હતું.
અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે, પરમહંસ સંત શ્રી રણછોડદાસજી મહારાજ દ્વારા ચિત્રકૂટના જાનકી કુંડમાં સ્થાપિત અને આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિપ્રાપ્ત સદગુરુ નેત્ર ચિકિત્સાલયના નિર્દેશક અને ટ્રસ્ટી ડૉ. બી.કે. જૈન ને ભારત સરકાર દ્વારા પ્રતિષ્ઠિત પદ્મશ્રી એવોર્ડ માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા હતા. આ સન્માન તેમને અંધત્વ નિર્મૂળન અને નેત્ર ચિકિત્સા ક્ષેત્રે પાંચ દાયકાથી આપેલા અવિરત યોગદાન માટે અપાયું છે.
આ ઉપરાંત ડો. બી. કે. જૈનને સને-૧૯૯૬ માં ‘દાંડા એવોર્ડ’, સને–૨૦૦૩ માં ગ્વાલીયર, મધ્યપ્રદેશમાં રાજય નેત્ર સોસાયટી દ્વારા ‘ફીરદૌશી એવોર્ડ’, સને–૨૦૦૪ માં મુંબઈ ખાતે આઈ ઈન્ડિયા દ્વારા ‘લાઈફ ટાઈમ અચીવમેન્ટ એવોર્ડ’, આતંર રાષ્ટ્રીય નેત્ર સ્વાસ્થય સંસ્થા—લંડન દ્વારા ૨૦૦૫માં સર્વશ્રેષ્ઠ કાર્ય બદલ એવોર્ડ, સામુદાયીક નેત્ર વિજ્ઞાનમાં ઉત્કૃષ્ટ કામગીરી બદલ આર.કે. શેઠ મેમોરીયલ એવોર્ડ, સને–૨૦૦૮માં ‘ગ્લોરી ઓફ ઈન્ડિયા એવોર્ડ’, સને–૨૦૧૧ માં ‘ડો. દત્તા એવોર્ડ’, સને–૨૦૧૩ માં અંધત્વ નિવારણ ક્ષેત્રમાં ઉત્કૃષ્ટ કામગીરી બદલ એશીયા પેસેફીક એકેડમી ઓફ ઓપ્થોમોલોજી એવોર્ડ તથા ધરમશી નેણશી ઓમાન એવોર્ડ વિગેરે એવોર્ડસ થી સન્માન કરાયા છે.
1948માં સતનામાં જન્મેલા ડૉ.બી.કે.જૈન પ્રાથમિક શિક્ષણ ગુજરાતી શાળામાંથી મેળવ્યું, મેડીકલ શિક્ષણ એસએસ મેડિકલ કોલેજ રીવા 1968 થી 1973 સુધી મેળવ્યું ત્યારબાદ 1977- 79 માં પીજીનું એજ્યુકેશન કોલેજ ફિઝિશિયન અને સર્જન મુંબઈથી શિક્ષણ પૂર્ણ કર્યું, અભ્યાસ પૂર્ણ કરી ડૉ. બી.કે. જૈન, પુ. ગુરુદેવ શ્રી રણછોડદાસજી મહારાજના ટ્રસ્ટમાં જોડાઈને સમાજ સેવા શરૂ કરી. વર્ષ 1974 થી તેઓ સમાજ સેવામાં વ્યસ્ત છે.
ડૉ. જૈને 1970ના દાયકાની શરૂઆતમાં ચિત્રકૂટમાં તેમની સેવા યાત્રાની શરૂઆત કરી હતી અને તેમણે લાખો લોકોની આંખની દ્રષ્ટી પાછી મેળવવા માટે પોતાનું સમગ્ર જીવન સમર્પિત કર્યું છે. તેમના વિઝનરી નેતૃત્વ અને નિષ્ઠાભર્યા પ્રયાસોથી, સદગુરુ નેત્ર ચિકિત્સાલય આજે વિશ્વના અગ્રણી નેત્ર ચિકિત્સા સંસ્થાઓમાં સ્થાન મેળવે છે.
દર વર્ષે, ડૉ. જૈનના માર્ગદર્શન હેઠળ, 1.55 લાખથી વધુ નેત્ર શસ્ત્રક્રિયાઓ આધુનિક ઓપ્થાલમિક મોડ્યુલર ઓપરેશન થિયેટર્સમાં સફળતાપૂર્વક કરવામાં આવે છે, અને 1.7 મિલિયનથી વધુ દર્દીઓ માટે નેત્ર ચિકિત્સા સેવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે છે. મધ્યપ્રદેશ અને ઉત્તરપ્રદેશના વિવિધ જિલ્લાઓમાં 130 પ્રાથમિક નેત્ર ચિકિત્સા કેન્દ્રો કાર્યરત છે, અને દર વર્ષે 4,500 થી વધુ નેત્ર કેમ્પો દ્વારા લાખો લોકોને દ્રષ્ટિ પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે સેવા આપવામાં આવે છે.
શ્રી સદગુરુ સેવા સંઘ ટ્રસ્ટ એ માનવતાવાદી સંસ્થા છે, જેની સ્થાપના 1968 માં માનવતાની નિઃસ્વાર્થ સેવાના આધાર પર કરવામાં આવી હતી. પરમ પૂજ્ય રણછોડદાસજી મહારાજે જરૂરિયાતમંદ અને દલિત લોકોના દુઃખ દૂર કરવાના ધ્યેય સાથે ટ્રસ્ટની સ્થાપના કરી હતી. તેમના સિદ્ધાંતો અને વિચારધારા ટ્રસ્ટની વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ માટે માર્ગદર્શક શક્તિ બની રહી છે. આ ટ્રસ્ટ 1968 માં ભારતમાં મધ્યપ્રદેશના ઇન્દોર રાજ્યમાં જાહેર ચેરિટેબલ ટ્રસ્ટ તરીકે નોંધાયેલું હતું. ટ્રસ્ટનું નામ ‘સેવા’ (નિઃસ્વાર્થ સેવા) ના મુખ્ય સિદ્ધાંત અને ગુરુદેવ દ્વારા શીખવવામાં આવેલા સદાચારના આદર્શને એકીકૃત કરે છે.
સદગુરુ નેત્ર ચિકિત્સાાલય એ અત્યાધુનિક તૃતીય આંખની સંભાળ હોસ્પિટલ અને પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ ઇન્સ્ટિટ્યુટ ઑફ ઑપ્થેલ્મોલોજી છે. છેલ્લા 54 વર્ષથી, સંસ્થા ભારતના મધ્ય અને ઉત્તરીય ભાગોના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાંથી સાધ્ય અંધત્વને દૂર કરવા માટે કામ કરી રહી છે. સદગુરુ નેત્ર ચિકિત્સાલયે તેની સેવા વિતરણ, આધુનિક નેત્ર ચિકિત્સા પદ્ધતિઓ, તાલીમ અને તેની સમુદાય-લક્ષી પહોંચ પ્રવૃત્તિઓ માટે રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતાઓ હાંસલ કરી છે. ભારતમાં રોકી શકાય તેવા અંધત્વ નાબૂદીના ક્ષેત્રમાં કામ કરતી સૌથી મોટી એનજીઓ પૈકીની એક છે અને હોસ્પિટલની શરૂઆતથી અત્યાર સુધીમાં તેણે 20.1 મિલિયન લાભાર્થીઓને સેવા આપી છે. આંખની હોસ્પિટલ મધ્ય ભારતની મુખ્યત્વે ગ્રામીણ વસ્તીને સેવા આપે છે અને તેમાં અદ્યતન સાધનો અને આધુનિક સુવિધાઓ સાથે તમામ નેત્રરોગની પેટા વિશેષતાઓ છે. હોસ્પિટલનો ઉદ્દેશ્ય લોકોને ઉચ્ચ ગુણવત્તાની અને સસ્તું વ્યાપક આંખની સંભાળ સેવાઓ પૂરી પાડવાનો છે. ઉત્તર પ્રદેશ અને મધ્ય પ્રદેશના વિવિધ જિલ્લાઓમાં તેના 58 વિઝન કેન્દ્રોના સમર્થનથી, હોસ્પિટલ એક વર્ષમાં એક મિલિયન દર્દીઓ સુધી પહોંચવામાં સક્ષમ છે. તેના અત્યાધુનિક 26 મોડ્યુલર ઓપરેશન થિયેટર અને 120+ નેત્ર ચિકિત્સકો વર્ષમાં 1.3 લાખથી વધુ શસ્ત્રક્રિયાઓને સમર્થન આપે છે. સદગુરુ નેત્ર ચિકિત્સાાલય પાસે રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય બંને પ્લેટફોર્મ પર 110+ થી વધુ પ્રકાશનો છે.
ડૉ. જૈનની એક વિશેષ સિદ્ધિ એટલે કે પાંચ જિલ્લા—પન્ના, સતના, બાંદા, હમીરપુર અને ફતેહપુરને સંપૂર્ણપણે મોતિયાબિંદ બેકલોગ મુક્ત બનાવ્યા. સઘન ઘર-ઘર નેત્ર પરીક્ષણ અભિયાન દ્વારા, આ જિલ્લાઓમાં દ્રષ્ટિપ્રદ તબીબી નિદાન કરવામાં આવ્યા, દર્દીઓની મોતિયાબિંદ શસ્ત્રક્રિયા કરી, તેમના માટે નવી રોશની લાવવામાં આવી. આમ, તેઓના દૃઢ પ્રયાસોથી આ તમામ જિલ્લાઓને નિર્ધારિત સમય મર્યાદામાં મોતિયાબિંદ મુક્ત બનાવવામાં આવ્યા. પદ્મશ્રી એવોર્ડ ડૉ. બી.કે. જૈનના અંધત્વ નિવારણ અને લાખો લોકોના જીવનમાં પ્રકાશ લાવવાના અટલ સમર્પણનો જીવંત પુરાવો છે.
ડૉ. જૈનએ આ માન-સન્માન માટે સંત શ્રી રણછોડદાસજી મહારાજની પ્રેરણા અને આશીર્વાદને શ્રેય આપ્યો અને પોતાને માત્ર એક સાધનરૂપ ગણાવ્યા. તેમણે આ સિદ્ધિને સદગુરુ પરિવારમાં જોડાયેલા સમર્પિત કાર્યકર્તાઓ, સમર્થકો અને સહયોગીઓના અવિરત પ્રયત્નોનું પરિણામ ગણાવ્યું.

સરનામું : ડો. બી.કે. જૈન.
“સદગુરુ નેત્ર ચિકિત્સાલય”,
શ્રી સદગુરુ સેવા સંઘ ટ્રસ્ટ,
જાનકીકુંડ – ચિત્રકૂટ,
જિલ્લો : સતના (મધ્યપ્રદેશ)- 485334
ઈ-મેઈલ : drbkjain@sadgurutrust.org